Historia WZW ZŻWP w Poznaniu

Geneza

W  latach powojennych, kilkakrotnie pojawiała się idea, powołania do życia organizacji, skupiającej środowiska byłych żołnierzy zawodowych. Istniały co prawda:  Liga Przyjaciół Żołnierza i Klub Oficerów Rezerwy, lecz nie spełniały oczekiwań dla w/w środowiska. Wraz z powstaniem „Solidarności”, jego aktywiści, wysuwali także postulaty głoszące potrzebę, odebrania praw nabytych emerytom i rencistom wojskowym. Wobec takich żądań dziesięciomilionowego Związku, byli żołnierze zawodowi, stanęli na przegranych pozycjach, nie posiadając własnego silnego związku, a MON nie wyrażał zgody na utworzenie wojskowej organizacji związkowej. Wydano jedynie pozwolenie na założenie stowarzyszenia, nazwanego po ukonstytuowaniu się jego władz i powstaniu struktury - Związkiem Byłych Żołnierzy Zawodowych (ZBŻZ).

Oddolny ruch aktywistów w organizowaniu komitetów założycielskich kół, zaczął przynosić rezultaty. W efekcie, w dniach 13 - 14 czerwca 1981 r. odbył się w Warszawie I Krajowy Zjazd Założycielski, który powołał do życia ZBŻZ, na którym uchwalono założenia ideowe i statut. Pierwszym Prezesem Zarządu Głównego został płk dr Roman Leś. Po nim funkcje tę pełnili: gen. bryg. Brunon Marchewka (1988-1993), płk Antoni Przestaszewski (1993-1997), płk dr Zenon Biesaga (1997 - 2005), gen. dyw. Adam Rębacz (od 2005).

Główne założenia statutowe

W przyjętych na I Krajowym Zjeździe Założycielskim ZBŻZ założeniach zawarto takie podstawowe zadania jak:

- troska o zaspokojenie potrzeb socjalno-bytowych, zdrowotnych i kulturalnych swoich członków, a także reprezentowanie ich interesów wobec administracji państwowej i władz wojskowych,

- aktywne uczestnictwo w życiu społeczno-politycznym kraju, w patriotyczno-obronnym wychowaniu społeczeństwa w oparciu o tradycje oręża polskiego,

- wspólnie z organizacjami społeczno-politycznymi i kombatanckimi, utrzymywanie więzi z macierzystymi jednostkami, kultywowanie zasad etyki, honoru i obyczajów żołnierskich.

Transformacja ustrojowa po 1989 r. spowodowała, że ZBŻZ wobec istotnych zmian musiał sprostać nowym wyzwaniom. W uchwalonym na IV Zjeździe ZBŻZ w 1993 r. statucie,  pozostawiono organizacji osobowość prawną, lecz pozbawiono jej klauzuli i tytułu „Stowarzyszenia Wyższej Użyteczności”. Ponadto, MON pod nowym kierownictwem, zaprzestał udzielania pomocy materialnej i rzeczowej. W znacznym stopniu rozluźniła się współpraca i brak pomocy ze strony patronackich Jednostek Wojskowych.

Na V Krajowym Zjeździe ZBŻZ  w 1997 r., w statucie, zmieniono nazwę organizacji  na Związek Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego (ZBŻZ i ORWP). W następnych latach, Związek systematycznie tracił poparcie MON, co przekładało się na i tak już ubogą, materialną bazę działania szczególnie Kół ZBŻZ i ORWP. W dniu 19 kwietnia 2006 r. w drodze rejestracji sądowej nadano Związkowi status i tytuł „Stowarzyszenia pożytku publicznego”. Od 2010 r. organizacja nosi nazwę Związek Żołnierzy Wojska Polskiego (ZŻWP).

Powstanie i działalność wielkopolskiej organizacji związkowej

Wraz z tworzeniem komitetów założycielskich kół w 1981 r., na terenie kraju, także w Wielkopolsce, ma miejsce ten proces. Istotną rolę w tych poczynaniach odegrali tacy działacze jak: płk dypl. Henryk Kudła - Wiceprzewodniczący Komisji ds. Oficerów Rezerwy ZG LOK, płk dypl. Edward Berezowski, płk Bernard Heydrych, płk pil. Wojciech Pleszczak.

W marcu 1981 r. w Poznaniu, powołano Zespół Organizacyjny, który podjął prace nad powołaniem do życia kół ZBŻZ, przy jednostkach wojskowych. Powstało ich 17, skupiających w swych szeregach ok. 900 osób (w 2013 r. istniało 12 kół liczących ogółem ok. 400 osób). Na swych zebraniach, koła wyłoniły władze i wybrały 100 delegatów na I Wojewódzki Zjazd Założycielski ZBŻZ, odbyty 24 kwietnia 1981 r. W obradach, jako zaproszeni goście uczestniczyli: gen. dyw. pil. Tadeusz Krepski - Dowódca Wojsk Lotniczych, jego zastępca gen. bryg. Edward Łukasik, gen. bryg. Witold Wereszczyński - Szef WSzW oraz dowódcy jednostek wojskowych i opiekunowie kół instytucji wojskowych. Delegaci na I Wojewódzkim Zjeździe wybrali 21 osobowy Zarząd, Komisję Rewizyjną i Sąd Koleżeński. Funkcję Prezesa zarządu Wojewódzkiego powierzono płk Henrykowi Kudle (1981 - 1989). Po nim, funkcje te pełnili: ppłk Zdzisław Andrzejewski (1989 - 2007), płk dr Zygmunt Maciejny (od 2007 r.). Kierownictwo Wojewódzkiej Komisji Rewizyjnej powierzono ppłk Stefanowi Kurowskiemu, a Wojewódzkiego Sadu Koleżeńskiego kmdr dr Bogdanowi Jankowskiemu. Na Zjazd Krajowy wybrano 4 delegatów: płk Henryka Kudłę, płk Jerzego Bartosika, płk Karola Franczuka i płk Henryka Dudę.

W październiku 1986 r., Zarząd Wojewódzki w Poznaniu, otrzymał sztandar z rąk Przewodniczącego Komitetu Fundacji Sztandaru - gen. dyw. pil. Tadeusza Krawczyca. W dniu 7 maja 1999 r., Zarząd Wojewódzki otrzymał nowy sztandar ze zmienioną nazwą Związku - ZBŻZ i ORWP, który wręczył ówczesny Prezes ZG ZBŻZ i ORWP płk dr Zenon Biesaga. Po kolejnej zmianie nazwy w 2010 r., na Związek Żołnierzy Wojska Polskiego, Wielkopolskiemu Zarządowi Wojewódzkiemu ZŻWP, w dniu 12 kwietnia 2013 r. płk dr Zygmuntowi Maciejnemu - Prezesowi WZW ZŻWP sztandar wręczył gen. dyw. Adam Rębacz - Prezes ZŻWP.

WZW ZBŻZ w Poznaniu, w codziennej działalności skupił uwagę na realizacji postawionych przez Związek zadań:

W działalności organizacyjnej

1) Kontynuowanie współpracy ze stowarzyszeniami żołnierskimi i kombatanckimi, reprezentującymi weteranów i rezerwistów Wojska Polskiego oraz Polskich Sił Zbrojnych z okresu walk o wolność i niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej;

2) Podejmowanie w kontakcie z dowódcami jednostek i instytucji wojskowych, starań o jednostki patronackie dla kół Związku;

3) Prowadzenie skutecznych działań na rzecz pozyskiwania nowych członków:

4) Popularyzowanie w środkach masowego przekazu, w tym szczególnie na łamach „Głosu Weterana i Rezerwisty”, najważniejszych wydarzeń z życia kół;

5)  Opracowanie własnej strony internetowej;

W działalności socjalnej i zdrowotnej

1) Aktywne działanie w celu zapewnienia wsparcia finansowego MON i WBE na rzecz organizowania opieki specjalnej dla osób samotnych, będących w trudnej sytuacji materialnej i obłożnie chorych w miejscach zamieszkania:

2) Podejmowanie inicjatyw dotyczących poprawy opieki lekarskiej nad członkami Związku i ich rodzinami oraz doskonalenie dostępności do lekarzy specjalistów;

3) Kontynuowanie wspierania przez członków Związku, działalności Fundacji Pomocy Emerytom i Rencistom Wojskowym:

W działalności społecznej i promocji obronności

1) Organizowanie działań wychowawczych służących upowszechnianiu tradycji oręża polskiego, poprzez wykorzystanie w tym celu rocznic, świąt związanych z historią Polski i historią wojska polskiego;

2)  Podejmowanie przedsięwzięć integrujących środowiska związkowe;

3) Stwarzanie sprzyjających warunków do kontynuowania organizacji zawodów sportowo-obronnych;

W działalności socjalno-zdrowotnej na szczególne wyróżnienie, zasługuje pełna oddania praca ppłk Stanisława Klimczyńskiego -  Wiceprezesa WZW ds. socjalno-zdrowotnych i członka Zarządu Fundacji Pomocy Emerytom i Rencistom Wojskowym. 

Na podkreślenie zasługuje działalność korespondentów „Głosu Weterana i Rezerwisty”. W tym miejscu należy wspomnieć aktywność, nieodżałowanego śp. płk Stanisława Markiela, stojącego przez lata na czele Komisji ds. korespondentów i prenumeraty „GWiR”; od 2013 r. funkcję tę pełni mjr Piotr Sroka. Na VIII Sejmiku Korespondentów w Drawsku Pomorskim w 2006 r., płk Stanisław Markiel otrzymał tytuł „Autora Roku 2005” i Złotą Sowę. Z innych korespondentów należy wymienić śp. płk Antoniego Radnego, płk Jana Czajora, płk dr Zygmunta Bulzackiego i mjr dr Tadeusza Bőhm. Gospodarzem Jubileuszowego X Sejmiku, odbytego w dniach 22 - 25 kwietnia 2008 r., był Poznań. Na czele Komitetu Organizacyjnego stał płk dr Zygmunt Maciejny, przy współpracy płk Stanisława Markiela i płk Jana Czajora. Obrady sejmiku i noclegi hotelowe, zapewniono w Kiekrzu. Interesującym elementem programu X Sejmiku, była wycieczka do Poczdamu i Berlina, a szczególnie spotkanie z kierownictwem Związku Rezerwistów Bundeswehry. Za zasługi dla „GWiR” medale otrzymali: płk dr Zygmunt Maciejny i płk Stanisław Markiel. Płk Jana Czajora wyróżniono tytułem „Autora Roku 2007” i Srebrną Sową.

13. czerwca 2013 r. odbył się XV Sejmik Korespondentów „GWiR”, którego gospodarzem było Gniezno. Następnego dnia (14. czerwca) odbyła się w tym mieście, doniosła uroczystość - akt wręczenia sztandaru dla Zarządu Głównego ZŻWP.

Zwrócić należy także uwagę, na aktywny udział członków WZW ZŻWP w dążeniach do budowy pomnika „Żołnierzom II Armii Wojska Polskiego” w osobach: płk dr Zygmunta Maciejnego - Przewodniczącego Komitetu Wykonawczego i ppłk Henryka Kanię - Sekretarza Komitetu. Uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego pod przyszły pomnik, miało miejsce w dniu 18 lutego 2013 r., na Poznańskiej Cytadeli.

Opracował: mjr rez. dr Tadeusz Bőhm

Korzystałem z folderów:

„Srebrny Jubileusz w Wielkopolsce”, Gniezno 2006 r.

„XXX lecie Wielkopolskiego Zarządu Wojewódzkiego Związku Żołnierzy Wojska Polskiego”, Poznań 2011 r.

na górę